Bahasa Sunda
Resensi Novel Sunda
Wasta : Surya Adi Candra
Kelas : XI IPA 6 (27)
SMA NEGERI 1 BALEENDAH
Jln. RAA. Wiranatakusumah No 30
BALEENDAH-KAB. BANDUNG
2012-2013
Judul : Lain Eta
Pengarang : Moh. Ambri
Penerbit : Balai Pustaka, Jakarta
Banyak Halaman : 85 halaman
Harga Buku : Rp 18.000
Lain
Eta, Novel ieu nyaritakeun Neng Eha nu dipaksa ku bapana kawin ka lalaki nu teu
dipikaasih, Terus manehna kabur saterusna manehna tobat ka kolotna jeung hirup
nyorangan pinuh tawakal. Lalakon nu boga carita dina novel ieu nyaeta Neng Eha
jeung bapana nyaeta Juragan Kalipah Cianjur ti lingkungan bangsawan jeung
agamawan, Neng Eha dicaritakeun kageulissannana jeung kaayaan batinna, nyaeta
sawiang wanoja nu boga jalan hirupna rea kajadian nu jadi awewe nu mandiri
pinuh katakwaan dina ngajalankeun hirupna.
Nu
dimaksud dina novel Lain Eta nyaeta pokok perkawinan, kabuka dina jero carita
ieu perkawinan moal aya kabahagiaan lamun syarat – syaratna teu dicumponan nya\eta
saling pikanyaah jeung salih pikaasih, turunan, agama, harta jeung pangkat.
Antara
Neng Eha jeung Mahmud saling mikaasih, tapi teu jadi kabahagiaan lantaran teu
jadi dina perkawainan. Mahmud ku bapana Neng Eha teu kaasup dina syarat turunan
nyaeta lain bangsawan. Lalaki lain nyaeta juragan mantri, nurutkeun bapana Neng
Eha nyumponan syarat kabangsawaan, kaagamaan, harta jeung pangkat, Tapi teu
nyumponan syarat saling mikaasih. Sabab Neng Eha teu bogoheun, manehna teu
menang kasugemaan rumah rumah tanggana hancur, janten kanngo kabahagiaan teh
salian syarat pribadi bogoh pada bogoh oge aya syarat sosial jeung syarat
agama.
Tema
eta saterusna bisa diringkeuskeun seperti ieu perkawinan moal mere kabahagiaan
lamun syarat – syarat nu sifatna pribadi, jasmaniah, rohaniah jeung syarat
sosial sarta kaagamaan teu nyumponan. Kasimpulan pangarang dina carita ieu pada
akhirna manusia kudu bisa ngajalankeun nasibna jeung nyangharupan kahirupan
kahareup jeung katawakalan ka Allah SWT.
Sinopsis
Neng
Eha budak parawan putra khalifah Cianjur anu ningrat pada jaman harita, waktu
balanja di hiji toko papanggih jeung saurang murid KWS Betawi nu ngarana Mahmud
nu keur liburan di kampung eta. Cinta manehna lain cinta biasa tepika patali
janji hirup babarengan. Dilanjutkeun jeung hubungan diantara kadua kolot –
kolotna. Kolot Mahmud saurang patani beunghar di daerah Sukabumi tapi manehna
lain ningrat.tapi jang ngagampangkeun nanyaan manehna menta tulung ka dulurna
nu ningrat di daerah Cianjur. Kulantaran di tulungan ku dulurna nu ningrat
nanyaan bisa ditarima kukolot Neng Eha.
Tapi
kumaha kajadiana sanggeus kolot Neng Eha nyaho saha sabenerna kolot Mahmud nu
lain katurunan ningrat. Janji dina waktu nanyaan dibatalkeun teu ningali barudak
nu keur mejeuhna gede duriat kajadian ieu nepika nguciwakeun kadua remaja eta.
Tiharita pegat hubungan bobogohana. Sanggeus pegat Mahmud menang gawe di
Semarang tepika teu aya bejana nu ditarima ku Neng Eha. Sedengkeun Neng Eha
terus kabungbulengan.
Ku
kolotna Neng Eha dikawinkeun ka saurang duda nu geus kolot. Kawarina neng Eha
dikawinkeun ka saurang duda eta di paksa padahal neng Eha teu daek jeung teu
bogoheun. Tapi kulantaran sabar salakina terus nungguan nepika Neng Eha daek
narima kajadian ieu. Sabalikna Neng Eha menta tempo 5 bulan salila eta oge
kolot Neng Eha sabar bari mere papatahan jeung uubar kanu tiasa. Kasabaran eta
ngabuahkeun hasil nepika Neng Eha daek di bawa pindah ku salakina ka Kuningan.
Kawin
nu teu di pikahayang nimbulkeun awet rajet, kitu oge jeung rumah tangga Neng
Eha jeung salakina teu akur. Kateuakuran eta ditingalikeun ku Neng Eha ka
salakina tepi ka wani Neng Eha ningalikeun kalakuan nu teu dipikaresep ku
salakina di harepeun salakina jeung lalaki lain. Tepika neng Eha kabur ka
Cianjur, Neng Eha indit deui ka Bandung di kota ieu Neng Eha ngadenge yen
Mahmud kabogoh lilana geus boga pamajikan maka Neng Eha pegat sagala harepan
hirup jeung Mahmud.
Kaayaan
ieu, Neng Eha nu kabur tisalakina ka Bandung kanyahoan ku kolotna Neng Eha,
terus kolotna nyusul ka Bandung tapi Neng Eha kabur ti tempat mondokna terus
papanggih jeung saurang lalaki nu ngarana Raden Kosim. Terus cicing saimah
jeung lalaki eta, manehna hayang kawin, tapi teu bisa sabab Neng Eha masih boga
salaki.
Ningali
kaayaan siga ieu bapa Neng Eha nepika teu daek narima jeung ngaku Neng Eha jadi
anakna kitu oge jeung salakina. Manehna teu daek ngurus tapi teu daek oge
nyerahkeun, kusabab Neng Eha kabur oge hirup jeun salaki lain
Dina
hiji poe, Neng Eha katarajang geuring ripuh, nyaeta katarajang tipes tepika
diopname di rumah sakit salila 2 bulan. Kolot Neng Eha di bejaan ku Raden
Kosim, terus kolot nadatang ngalongok ka rumah sakit sanggeus geringna cageur. Neng
Eha di bawa balik ku kolotna ka Cianjur, terus Neng Eha menta hampura ka bapana
jeung salakina terus salakina neduhan pamenta Neng Eha jang diserahkeun.
Ayeuna
Neng Eha hirup jeung kadua kolotna bari rajin ibadah, ngajalanan hirup pinuh
jeung katakwaan, ayeuna Neng Eha hirup saolah – olah balik ka waktu jaman
leutik deui euweuh pangalaman nu geus kajalanan.